1
دانشجوی دکتری عرفان و تصوف، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2
هیئت علمی و مدیر گروه فلسفه دانشگاه سمنان
3
هیئت علمی و مدیر گروه ادیان و عرفان دانشگاه الزهرای تهران
چکیده
این نوشتار با هدف ارائه تصویر نظامند از معرفت‌شناسی تائویی، به تحلیل محتوای دو منبع متقدّم اندیشه تائویی یعنی دائو ده جینگ و جوانگ‌دزو پرداخته و مباحث اصلی معرفتی‌شناسی هم‌چون ارکان معرفت، امکان معرفت، معیار‌صدق معرفت، ابزارهای معرفت، اقسام و مراتب معرفت، مرزها و حدود معرفت، یقین و حد نهایی آن و موانع معرفت را استنباط و بررسی کرده و به‌طور نظامند تبیین نموده است. اگرچه این منابع موجز و کنایی، با هدف ارائه نظام معرفت‌شناسی تدوین نیافته‌اند اما برآیند پژوهش حاکی است، با تحلیل محتوای آن‌ها می‌توان نظام معرفتی تائویی را ترسیم نمود؛ نظام معرفتی که در آن ارکان معرفت دارای سنخیت و وحدت هستند. شناخت امری ممکن و شناخت یقینی در روند انحلال فردیت در تائو بی‌نام حاصل می‌شود. علم به‌مثابة نور است که شناخت را تحقق می‌بخشد اما حقیقت مطلق، تاریکی (فرانور) است و امکان معرفت به آن وجود ندارد. در رویکرد معرفتی آنان، شهود و علم حضوری، که می‌تواند وجود پویا، متغیر و سیال را ادراک نماید، جایگاه ویژهای دارد. معرفت از نظر آنان امری ذومراتب و حاصل تجربه تواجد و برطرف نمودن موانع معرفتی چون ذات‌گرایی، عقل‌گرایی، زبان، توجه به بُعدمادی نفس، جهان و هم‌چنین احساسات است. معیار صدق معرفت، تطابق معرفت با کنه هستی است
سلمانی, یاسمن, حمزئیان, عظیم, شاهنگیان, نوری‌السادات. (1398). تحلیل و ارائه نظام معرفت‌شناسی تائویی. پژوهشنامه ادیان, 13(2 (26 پاییز و زمستان 1398)), 125-150.
MLA
یاسمن سلمانی; عظیم حمزئیان; نوری‌السادات شاهنگیان. "تحلیل و ارائه نظام معرفت‌شناسی تائویی". پژوهشنامه ادیان, 13, 2 (26 پاییز و زمستان 1398), 1398, 125-150.
HARVARD
سلمانی, یاسمن, حمزئیان, عظیم, شاهنگیان, نوری‌السادات. (1398). 'تحلیل و ارائه نظام معرفت‌شناسی تائویی', پژوهشنامه ادیان, 13(2 (26 پاییز و زمستان 1398)), pp. 125-150.
VANCOUVER
سلمانی, یاسمن, حمزئیان, عظیم, شاهنگیان, نوری‌السادات. تحلیل و ارائه نظام معرفت‌شناسی تائویی. پژوهشنامه ادیان, 1398; 13(2 (26 پاییز و زمستان 1398)): 125-150.
)